Najważniejszy cel pracy każdego psychologa to służenie pomocą drugiemu człowiekowi. W szkole polega ono na wspieraniu prawidłowego rozwoju emocjonalnego i poznawczego uczniów i dzieci.
Do zadań psychologa w przedszkolu, szkole należy w szczególności:
- prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
- diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
- udzielanie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb;
- podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży;
- minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku przedszkolnym, szkolnym i pozaszkolnym uczniów;
- inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych;
- pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów;
- wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
a) rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
b) udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
Dobra współpraca między uczniami, nauczycielami i rodzicami ułatwia rozwiązanie problemów oraz daje szansę objęcia danego ucznia troską i wsparciem.
Psycholog spotyka się z uczniami przeżywającymi trudności emocjonalne związane m.in. z:
- niepowodzeniami szkolnymi,
- sytuacją kryzysową (np. utrata kogoś bliskiego, zawód miłosny, rozwód rodziców, problem z podjęciem ważnej decyzji),
- problemami rodzinnymi,
- problemami w relacjach z innymi ludźmi (np. poczucie osamotnienia, bycia niezrozumianym, zbyt duża nieśmiałość, niska samoocena, trudności w publicznym wypowiadaniu się, popadanie w konflikty),
- kryzysem tożsamości.
Czasami wystarczy krótka rozmowa i uczeń uzyskuje pomoc w szkole, a czasami, gdy problem jest poważniejszy, psycholog szkolny kieruje ucznia do odpowiednich miejsc i poleca specjalistów.